Zondagbrief 10 april 2016: Nederland als onderdeel van de oplossing
Sinds vorige week zondag staan wereldwijd de kranten vol met onthullingen over belastingontwijking en –ontduiking door vermogenden. De zogenoemde Panama Papers bevatten een database met miljoenen documenten, e-mails, spreadsheets en andere bestanden afkomstig van het bedrijf Mossack Fonseca & Co.
Door deze onthulling wordt aangetoond wat we deels kenden en deels vermoedden. De aanzwellende roep om transparantie legt steeds meer bloot. Ik ben blij met de inspanningen van het collectief aan onderzoeksjournalisten dat hier bovenop is gedoken. Het zet een rechtvaardige belastingheffing opnieuw bovenaan de agenda. De onthullingen laten ook zien hoe wijdverspreid het wegsluizen van geld naar verre oorden is. Bijna altijd met het doel geld uit het zicht van belastingdiensten te houden. Het vreet aan ons rechtvaardigheidsgevoel dat deze belastingontduikers wel profiteren van ons goede onderwijs, de zorg, onze verzorgingsstaat, maar er niet aan bijdragen. Terwijl gewone mensen wél gewoon hun belasting betalen.
Allereerst is het nu aan Panama om volledige medewerking te geven en internationale standaarden inclusief transparantie te accepteren. Door de Belastingdienst en de FIOD wordt daar sinds het uitkomen van de stukken hard aan gewerkt. We sluiten het net rond belastingontduikers en fraudeurs steeds verder. De wetgeving voor de trust-sector is vorig jaar al aangescherpt, het toezicht is ook intensiever geworden en later dit jaar volgen verdere voorstellen.
Maar het probleem is groter dan alleen het strafbare ontduiken van belasting. Ook het structureren van bedrijven en geldstromen op zo’n manier dat op een legale manier nergens belasting wordt betaald, is onwenselijk. Daarom gaan we informatie uitwisselen tussen Europese belastingdiensten over rulingafspraken met bedrijven. Ook passen we onze eigen belastingwetgeving aan op kwetsbare punten.
Waar Nederland in het verleden te vaak onderdeel was van het probleem, wil ik dat we nu onderdeel worden van de oplossing. De publiciteit van de Panamapapers lijkt nu ook eindelijk D66 over de streep te trekken om constructies via Nederland te gaan aanpakken.
Concreet wil ik als voorzitter van de Ecofinraad in mei een akkoord bereiken over een pakket aan anti-belastingontwijkingmaatregelen. Een unieke mogelijkheid om dit probleem in internationaal verband aan te pakken. Daarnaast zal Nederland zich inzetten voor publieke country-by-country reporting door multinationals waarbij openbaar wordt waar ze hoeveel belasting betalen. De Europese Commissie komt met een nieuwe zwarte lijst van belastingparadijzen die ook moeten worden aangepakt. En tot slot is het belangrijk dat we een publiek register gaan aanleggen waarmee openbaar wordt wie de personen of bedrijven achter bv’s zijn, ook internationaal. Transparantie is de beste manier om deze rot aan te pakken.
Ik wens u een fijne zondag.
Jeroen Dijsselbloem
