Zondagbrief 14 juni 2015 – De-Politiek-Met-Hoofdletters

Het is misschien gek om te zeggen, maar ik heb er soms nog steeds moeite mee politicus te zijn. Niet dat ik mijn taak als Europarlementariër niet met plezier doe, het is De-Politiek-Met-Hoofdletters waar ik soms tegen aanhik.

Van de week was dat weer eens het geval. Het was voor mij de week van TTIP, het vrijhandelsverdrag waar de EU en de VS nu over onderhandelen. Ik geef toe, niet het eerste onderwerp, waar u deze zondag direct de oren voor spitst. Toch gaat het hierbij om besluiten die bepalend zijn voor de samenleving, waar onze volgende generaties hun brood in zullen moeten zien te verdienen.

Want dat vrijhandelsverdrag gaat niet alleen over meer handel tussen ons en Amerika. Dat is natuurlijk prima, dat is goed voor de economie, goed voor ons midden- en kleinbedrijf. Maar welke prijs gaan we daarvoor betalen? Zullen we straks alle waarden en normen waarop onze economie na jaren van politieke en sociale strijd is gebaseerd in de ‘uitverkoop’ doen om het de VS naar de zin te maken?

Nee dus. Als PvdA-Eurodelegatie hebben we een aantal heel duidelijk piketpalen geslagen. Voor ons is TTIP alleen aanvaardbaar als het leidt tot meer, goede banen. Zorgt voor betere sociale bescherming, voor een gezond en veilig leefmilieu. En publieke diensten, zoals bijvoorbeeld ons drinkwater, gewoon in overheidshanden blijven.

Maar er zit in TTIP nog een grote adder om het gras en die heet ‘ISDS’. Het gaat daar om de vraag wie er scheidsrechter moet zijn als een buitenlands bedrijf zich tekort voelt gedaan door een besluit van een overheid. Volgens het ISDS-systeem mogen private rechtbanken – opgericht door het bedrijfsleven zelf – hierover in het geheim beslissen.

Dat klinkt misschien allemaal een beetje als een technisch verhaal, maar ISDS-rechtbanken hebben in het verleden al geleid tot exorbitante claims van multinationals, die vervolgens door de belastingbetaler moeten worden betaald. Wat ons betreft kunnen bedrijven, die zich tekort gedaan voelen, gewoon naar onze rechtbanken stappen en daar in alle openbaarheid hun verhaal doen. En dan zien we wel wie er gelijk heeft.

De afgelopen week wilden we in Straatsburg dit allemaal duidelijk vastleggen als opdracht aan onze EU-onderhandelaars. Geen ISDS, geen verkwanseling van onze Europese waarden en normen. Maar het kwam er niet van. Het hele onderwerp, inclusief de stemmingen daarover, werd van de agenda afgevoerd. De rechtse partijen – christendemocraten, liberalen en conservatieven – waren bang dat onze piketpalen inderdaad stevig in de grond werden geslagen.

En dan zit je als politicus met een fikse kater. De lobby van het bedrijfsleven was het gelukt om rechts Europa naar zijn hand te zetten. Maar wat mij betreft is uitstel, geen afstel. Maar het betekent dat ik mee moet met De-Politiek-Met-Hoofdletters. Er staat immers veel op het spel. In de volgende ronde zullen we moeten winnen.

En dat weet ik nog zekerder na de hartverwarmende discussie die we afgelopen vrijdag voerden tijdens onze publieksbijeenkomst in Utrecht. Een volle zaal in de sfeervolle MetaalKathedraal hielp mij de kater wegspoelen. Daar hoorde ik weer de verhalen van de mensen, die bang zijn dat TTIP zorgt voor meer ‘Amerikaanse toestanden’ in Europa. Voor een economie waar de winsten van de bedrijven voor het welzijn van de burgers gaan.

Dan weet ik weer waarom ik politicus ben. En dan weet ik weer dat ik er nog harder tegenaan moet gaan.

Agnes Jongerius